Jansen de Wit had heel veel invloed
Met Jansen de Wit kiest Wildeman voor een echt Schijndels thema, net als eerder met de Granaatweken, dat over de laatste periode van de Tweede Wereldoorlog ging. De keuze voor de voormalige kousenfabriek is in dat licht bezien niet zo verrassend. Jansen de Wit en Schijndel zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. Halverwege de jaren 50 werkten meer dan 2000 mensen alleen al in de vestiging in Schijndel, onder hen zo’n 300 Spanjaarden. Daarnaast waren er nog eens honderden thuiswerkers.
,,Onze opa’s en oma’s, onze vaders en moeders, ooms en tantes, ouders van vrienden hebben er gewerkt. Jansen de Wit was een uitstekende werkgever, met goede sociale voorzieningen en pensioenen. Het bedrijf heeft heel veel goeds gedaan voor Schijndel”, vertellen Ton Lomans en Maurice van Pinxteren, twee bestuursleden die zelf ook meespelen.
Mooi, zo’n idee, maar hoe vertaal je dat in een script? Daar heeft theatergroep Wildeman Adri van den Brand voor, die al jaren de stukken schrijft. Bas de Bont uit Boxtel moet als professioneel regisseur alles in goede banen leiden. Hij heeft samen met het bestuur de audities voor de acteurs inmiddels afgerond, ze komen uit Schijndel en wijde omgeving. Er zijn opvallend veel jonge mensen gecast, wat past bij de leeftijd van de personages in het stuk.
Regisseur De Bont: ,,Het mag schuren. Als je speelt op het scherp van de snede, dan raakt het mensen.” Ton Lomans verwijst naar het stuk Granaatweken, gespeeld in 2014 en 2019. ,,Dat maakte erg veel los in gezinnen, mensen vertelden opeens dingen waar ze nog nooit over hadden gesproken. Dat geeft ook een zekere voldoening. We spelen natuurlijk iets wat we zelf leuk vinden, maar we willen mensen ook graag iets meegeven ter overpeinzing.”
Het stuk over Jansen de Wit speelt zich af in de bloeiperiode van de jaren 60 tot het faillissement in 1985. Het is beslist geen documentaire, evenmin een soort variant op De Fabriek, de tv-serie uit beginjaren 80 over een suikerfabriek. ,,Want er zijn geen scènes in het fabrieksgebouw.”
Wat is het stuk dan wel? ,,Een fictief verhaal over verschillende Schijndelse gezinnen, tegen de achtergrond van Jansen de Wit. Het bedrijf is de verbindende schakel in de verhalen. De kousenfabriek had niet alleen invloed op de gezinnen maar op de hele samenleving. Het stuk gaat bijvoorbeeld over moeders en vaders die heel anders tegen dingen aankijken dan dochters en zonen. We zitten in het stuk heel dicht op de gewone mensen en blijven bewust weg van bijvoorbeeld verwikkelingen in de directie, of bij de vraag waarom de fabriek failliet ging”, vertelt De Bont.
Waarom zouden mensen moeten komen kijken? Van Pinxteren: ,,Het stuk helpt mensen om Schijndel te begrijpen, een dorp met een sterke gemeenschapszin, die mede dankzij Jansen de Wit is ontstaan.”
Regisseur Bas de Bont van de voorstelling is ervan overtuigd dat het publiek de diepere laag, de boodschap in het stuk ‘gaat voelen’. Hoe ziet hij dat? ,,In het stuk zijn heel veel suggesties verwerkt, mensen zullen tijdens de uitvoering steeds denken ‘wat speelt er allemaal’. De antwoorden worden gaandeweg echt steeds duidelijker. Ik denk dat het stuk voor veel mensen een onverwachts einde heeft en dat kan best emotioneel zijn.”
De première is donderdag 30 oktober. Er zijn twaalf voorstellingen gepland, allemaal in het Spectrum in Schijndel. De kaartverkoop start op 1 mei.
